ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ

Η Ελλάδα αποτελείται κυρίως από ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία ευνοούν το σχηματισμό σπηλαίων. Μέχρι στιγμής πάνω από 10.000 σπήλαια και άλλες μορφές υπογείων κοιλοτήτων έχουν καταγραφεί, ενώ κάθε χρόνο δεκάδες νέα σπήλαια ανακαλύπτονται.
Στο Ταΰγετο με τα πλούσια ασβεστολιθικά πετρώματα και στο Σαγγιά, τη νότια κορυφογραμμή του, έχουν εντοπισθεί δεκάδες σπήλαια με πλούσιο διάκοσμο, που για διάφορους λόγους δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά και αποτελούν αντικείμενο έρευνας, για τους σπηλαιολόγους και τους ειδικούς επιστήμονες. Δημιουργήθηκαν από τα νερά της βροχής και τους εκατοντάδες τόνους χιονιού που κάθε χρόνο διαπερνούν τα έγκατα του βουνού και βρίσκουν διέξοδο στη θάλασσα ως υποθαλάσσιες εκβολές.
Η Σπηλαιολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την έρευνα των σπηλαίων και συνδυάζει γνώσεις γεωλογίας, παλαιοντολογίας, ανθρωπολογίας, υδρολογίας, τoπογραφίας, φυσικής, βιολογίας και αρχαιολογίας. Ο σπηλαιολόγος γνωρίζει τεχνική εξερεύνησης και καταγραφής, τοπογράφησης, φωτογράφησης, κτλ. Για τους λόγους αυτούς η Σπηλαιολογία παρουσιάζει γενικότερο ενδιαφέρον, παράλληλα με τη περιπέτεια που προσφέρει στους φίλους της.
Επειδή τα σπήλαια χρησιμοποιήθηκαν σαν κατοικίες από πολλά είδη ζώων, αλλά και από τους πρώτους ανθρώπους, παρουσιάζουν παλαιοντολογικό, παλαιοανθρωπολογικό και εθνογραφικό ενδιαφέρον. Μελετούνται γεωλογικά, υδρολογικά, ανθρωπολογικά και Ιστορικά, ενώ κλιματολογικά παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Τέλος, βιολογικά εξετάζονται τα σπήλαια, γιατί στις ιδιόμορφες συνθήκες τους ζουν ορισμένα είδη ζώων, ειδικά προσαρμοσμένα.
H αείμνηστη Άννα Πετροχείλου, είχε ερευνήσει περισσότερα από 70 σπήλαια, πολλά εκ των οποίων αν και έχουν αξιόλογο διάκοσμο επισκιάζονται από τα σημαντικότερα και πιο αξιοποιημένα τουριστικά σπήλαια της πατρίδας μας, που βρίσκονται στο Διρό και γίνονται αντικείμενο θαυμασμού από χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σπήλαια στις θέσεις Απήδημα και Καλαμάκια, με παλαιοανθρωπολογικά ευρήματα και της Αλεπότρυπας του Διρού με ευρήματα νεολιθικής κατοίκησης, τα οποία ο επισκέπτης βλέπει στο Νεολιθικό Μουσείο Διρού.


Αφήνοντας την κεντρική οδική αρτηρία λίγο νοτιότερα της Αρεόπολης, στον Πύργο Διρού, κατεβαίνει ως την παραλιακή θέση των σπηλαίων Γλυφάδα ( ή Βλυχάδα), Καταφύγιο και Αλεπότρυπα.
Κάτω απ’ τα μανιάτικα χώματα κρύβεται μια ανείπωτη ομορφιά, το ωραιότερο λιμναίο σπήλαιο στον κόσμο.
Είναι υπόγειος ποταμός και αναπτύσσεται σε δύο κύριους παράλληλους διαδρόμους με αρκετούς δευτερεύοντες. Η εξερεύνηση του σπηλαίου ξεκίνησε στο 1949 από το ζεύγος των σπηλαιολόγων Ιωάννη και Άννας Πετροχείλου, της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.

Το 1958 ξεκίνησε η αξιοποίησή του και το 1963 λειτούργησε με χερσαίο τμήμα 600 μέτρα. Το 1979 ανακαλύφθηκαν και νέα τμήματα, χαρτογραφήθηκαν χερσαίοι και λιμναίοι διάδρομοι, ώστε σήμερα το συνολικό μήκος του να φτάνει τα 6000 μέτρα. Το σπήλαιο αποτελείται από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και παλαιότερα ήταν χερσαίο, όμως με την πάροδο των αιώνων η στάθμη του νερού ανέβηκε από τη θάλασσα και έτσι οι σχηματισμοί των σταλακτιτών μοιάζουν με λευκές κολόνες που βγαίνουν μέσα από το νερό.

Όσες φορές και εάν επισκεφθεί κανείς τα σπήλαια Διρού δεν χορταίνει το μάτι του να παρακολουθεί με θαυμασμό το τι του έχει προσφέρει σαν δώρο η φύση. Για 45 λεπτά σε μια διαδρομή δαιδαλώδη, ο επισκέπτης μένει άφωνος. Στην παραλία και λίγα μέτρα πιο πάνω βρίσκεται το άλλο σπήλαιο η Αλεπότρυπα. Το στόμιο του σπηλαίου βρίσκεται λίγες δεκάδες μέτρα από τη θάλασσα. Ανακαλύφθηκε το 1958. Το έδαφος είναι κατηφορικό και μέσα στη σπηλιά δεν είναι ομαλό. Προχωράει γύρω στα 500 μέτρα σε διαφορετικά επίπεδα και σε αίθουσες με σταλαγμίτες και σταλακτίτες και με διαδρόμους από το ένα πλάτωμα στο άλλο. Η έκτασή της είναι 6.500 τ. μ., η κεντρική σπηλιά καταλήγει σε μια ωραιότατη λίμνη βάθους 6 μ. Οι χώροι χρησίμευαν ως κατοικίες στην νεότερη περίοδο της Νεολιθικής εποχής όπως φαίνεται και από τα ευρήματα. Βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί και κρανία αλλά και σκελετοί ζώων χωρίς να είναι θαμμένα.

Εικάζεται ότι ξαφνικός μεγάλος σεισμός έριξε τα βράχια από την κορυφή ώστε όσοι βρισκόντουσαν μέσα να εγκλωβιστούν και να πεθάνουν χωρίς βοήθεια. Το στόμιο του σπηλαίου είχε παραμείνει κλειστό για πάνω από 45 αιώνες. Μεταξύ των ευρημάτων είναι εργαλεία, μαρμάρινα ειδώλια και αγγεία και όστρακα νεολιθικά καθώς και λίθινος πέλεκυς.

Η επίσκεψή της δεν έχει επιτραπεί στο κοινό ακόμη. Αφού ο επισκέπτης βγει έκθαμβος από το σπήλαιο της Βλυχάδας μπορεί να κατευθυνθεί στο σπήλαιο της Αλεπότρυπας που βρίσκεται μερικά μέτρα πιο πάνω. Εκεί βρίσκεται το Νεολιθικό Μουσείο του Διρού όπου μπορεί να θαυμάσει τα πλούσια ευρήματα που θα του δώσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής του Νεολιθικού ανθρώπου.
Μπροστά από το σπήλαιο της Αλεπότρυπας είναι η παραλία του Διρού, με πεντακάθαρη, γαλαζοπράσινη θάλασσα και χοντρό βότσαλο, που σε προκαλεί να κολυμπήσεις στα νερά της.

Σπήλαια: 27330/52222
Νεολιθικό Μουσείο: 27330/52223