ΔΗΜΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ

 

Η θαλάσσια χελώνα καρέτα (caretta-caretta) βρίσκεται στη γη εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια και αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες μορφές ζωής στην ιστορία του πλανήτη μας. Πρόγονοι της ήταν οι τεράστιες χελώνες της ξηράς οι  οποίες προ­σαρμόστηκαν στη ζωή στη θάλασσα από την εποχή των δεινοσαύρων. Οι δεινόσαυροι και οι τεράστιες χελώνες της ξηράς έχουν εξαφανιστεί, οι άλλες, όμως, υπάρχουν και ζούν αποκλειστικά στις θάλασ­σες.

Σήμερα υπάρχουν 7 είδη που κολυμπούν στις εύ­κρατες και τροπικές θάλασσες όλου του κόσμου, εκ των οποίων τα τρία είδη ζουν στη Μεσόγειο. Η Καρέτα-Καρέτα είναι ένα από αυτά και ο κυριότερος τόπος αναπαραγωγής της είναι η Ελλάδα όπου βρί­σκονται οι πιο σημαντικοί Βιότοπο της στη Μεσό­γειο.

Ένας απ' αυτούς είναι και ο Λακωνικός Κόλπος και ιδιαίτερα οι παραλίες του Μαυροβουνίου της Σελινίτσας και η παραλία στο Βαθύ. Εδώ έρχεται για να εκπληρώσει την πιο σοβαρή βιολογική λειτουρ­γία του ζωικού βασιλείου: την αναπαραγωγή της.  Αυτή η επιλογή της Καρέτα, μας δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κα. να γνωρίσουμε από κοντά μια μυστηριακή διαδικασία αλλά και να ευαι­σθητοποιηθούμε σε ένα τόσο έντονο και  ρομαντικό φαινόμενο προσπάθειας  διατήρησης ενός είδους της φύσης.

Η καρέτα είναι ερπετό που έχει προσαρμοστεί Βιολογικά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Εξαρτάται όμως απόλυτα από τη στεριά για τη διαιώνιση της αφου εκεί ολοκληρώνεται ο βιολογικός της κύκλος" με την ωοτοκία σης αμμώδεις παραλίες, την εκκό­λαψη και την επακόλουθη είσοδο των νεοσσών στη θάλασσα.

Η καρέτα αναπνέει με πνεύμονες. Το δέρμα της καλύπτεται από φολίδες, ενώ το καβούκι της απο­τελείται από κεράτινες πλάκες. Η μεσογειακή κα­ρέτα ζυγίζει περίπου 90 κιλά και  το μήκος της φτάνει  το ένα μέτρο. Τρέφεται με θαλάσσια φυτά και ασπόνδυλα, ιδιαίτερη είναι η προτίμηση της στις τσούχτρες.

0. θηλυκές καρέτα καρέτα αφού ωριμάσουν κα. είναι σε ηλικία, επιστρέφουν κάθε δύο χρόνια στην παραλία όπου γεννήθηκαν οι ίδιες, για να εναπο­θέσουν τα αβγά τους. Προτιμούν  τις αμμώδεις πα­ραλίες με ήπιες κλίσεις και  χωρίς εμπόδια, όπου η άμμος έχει τα κατάλληλα χαρακτηριστικά υφής κα. μεγέθους και  πληροί  τις προϋποθέσεις θερμοκρα­σίας και υγρασίας, που είναι απαραίτητες για την επώαση. Γεννάνε τους καλοκαιρινούς μήνες βγαί­νοντας δύο ως τέσσερις φορές στην παραλία αργά το βράδυ.

Η εκκόλαψη διαρκεί δύο μήνες. Ο. νεοσσοί πε­ρίπου 100 -120 σε κάθε φωλιά, έχουν μήκος πέντε εκατοστά και  ζυγίζουν 17 γραμμάρια.  Μόλις εκκολαφθούν, ανεβαίνουν όλοι  μαζί στην επιφάνεια της άμμου και  τρέχουν αμέσως προς την θάλασσα. Αυτό το πρώτο ταξίδι είναι το σημαντικότερο της ζωής τους, γιατί βοηθά τα χελωνάκια να προσανα­τολιστούν και  να μπορέσουν να ξαναγυρίσουν στον ίδιο τόπο μερικές δεκαετίες αργότερα.

Οι νεοσσοί έχουν να αντιμετωπίσουν πάμπολλους φυσικούς εχθρούς -καβούρια, γλάρους και ψάρια- και η θνησιμότητα τους είναι εξαιρετικά υψηλή. Υπολογίζεται ότι σε κάθε χίλια χελωνάκια επιζεί και ενηλικιώνεται μόνο ένα.!!

Ο αμμώδης Βυθός, τα ζεστά νερά, το ήπιο κλίμα, η μεγάλη ηλιοφάνεια, οι τεράστιες αμμώδεις παρα­λίες του Γυθείου και η απουσία φυσικών εχθρών, προσφέρουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια τις ιδανι­κές συνθήκες για την ωοτοκία της.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η υποβάθμιση και η καταστροφή αυτών των σημαντικών Βιότοπων - εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων - έχουν οδηγήσει σε δραστική μείωση των πληθυσμών της καρέτα. Για πρώτη φορά εδώ και εκατομμύρια χρόνια, η καρέτα απειλείται με εξαφά­νιση.

Στις παραλίες του Λακωνικού Κόλπου, γίνονται κατά μέ­σον όρο περίπου 200 φω­λιές κάθε χρόνο. Από το έτος 2006, ο «Σύλλογος "Αρχέλων" για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας» εστιάζει το πρόγραμμά του στην παραλία Μαυροβουνίου, μήκους 4 χλμ, η οποία αποτελεί «περιοχή δείκτη» και για την υπόλοιπη περιοχή. Εδώ εγκαθίσταται ομάδα εθελοντών επιστημόνων οι οποίοι καταγρά­φουν λεπτομερώς την αναπαραγωγική δραστηριό­τητα και οι φωλιές παρακολουθούνται μέχρι την εκκόλαψη των νεοσσών.

Στο κέντρο λοιπόν της παραλίας του Μαυροβου­νίου, μπροστά στο κάμπινγκ Μελτέμι και στο Καφέ Ocean, κάθε χρόνο τοποθετείται λυόμενο κεντρικό περίπτερο περιβαλλοντικής ενημέρωσης από τον «Αρχέλων» Με γνώμονα το κεντρικό αυτό περί­πτερο και στα πλαίσια υλοποίησης του προγράμμα­τος Γαλάζιες Σημαίες, ο Σύλλογος "Αρχέλων" σε συνεργασία με τον Δήμο Γυθείου πραγματοποιεί ενημερωτικές παρουσιάσεις, εκπαιδευτικά δρώμενα για παιδιά και ποικίλες περιβαλλοντικές δραστηριό­τητες στις παραλίες Γυθείου (Σεληνίτσας, Μαυρο­βουνίου, Σκουταρίου, Βαθύ, Καμάρες), ξενοδοχεία και camping της περιοχής.

Σ' όλες τις παραλίες του Δήμου  Γυθείου λοιπόν έχουν την "αμμουδιά τους" οι χελώνες καρέτα - καρέτα. Έρχονται πάντα στην ίδια παραλία που γεν­νήθηκαν για να αναπαραχθούν και να αφήσουν τα αυγά τους στις αμμουδερές παραλίες του Γυθείου. Οι παρατηρητές επιστήμονες του Συλλόγου «Αρχέ­λων» αλλά και εθελοντές από πολλές χώρες τις πε­ριμένουν κάθε χρόνο για να προστατέψουν την ωοτοκία τους από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο.

Είναι εντυπωσιακή εμπειρία να βρεθείς με τους εθελοντές και να περπατήσεις μαζί τους να ακού­σεις τις ιστορίες τους να δεις μαζί τους τις μεγάλες θηλυκές καρέτα να γεννούν στις παραλίες του Γυ­θείου, να παρακολουθήσεις τα μικρά χελωνάκια να βγαίνουν από τη φωλιά και να τρέχουν προς την θάλασσα, εμπειρίες πραγ­ματικά πολύ όμορφες και μονα­δικές ιδιαίτερα για μικρά παιδιά, μιας και καλλιεργούν τις ευαισθησίες τους για την φύση.

Κάθε καλοκαίρι, βγαί­νοντας από τις φωλιές τους τα μικρά χελωνάκια ξεκι­νούν το μεγάλο τους ταξίδι προς την θάλασσα και τη ζωή. Υπολογίζεται ότι σε κάθε χίλια χελωνάκια επιζεί και ενηλικιώνεται μόνο ένα !!

Λίγα από αυτά θα καταφέρουν να επιβιώσουν ώστε να ενηλικιωθούν και να επιστρέψουν στην πε­ριοχή που γεννήθηκαν για να αναπαραχθούν και αυτά με τη σειρά τους. Δηλαδή πάντα οι θαλάσσιες χελώνες καρέτα καρέτα όταν ενηλικιωθούν επιστρέ­φουν στη παραλία που γεννήθηκαν για να αποθέ­σουν κι εκείνες με τη σειρά τους τα δικά τους αυγά.

Η καρέτα-καρέτα όπως έχει αναφερθεί είναι είδος υπό απειλή και χρειάζεται τη βοήθεια όλων μας.  Ο Σύλλογος "Αρχέλων" για την Προστασία της Θα­λάσσιας Χελώνας άρχισε ένα εντατικό πρόγραμμα σημαδέματος των χελωνών το 1982, το οποίο συ­νεχίζεται μέχρι και σήμερα. Αν θέλετε να βοηθήσετε συνεισφέροντας κάποιο μικρό χρηματικό ποσό, τότε επικοινωνήστε μαζί τους. Επίσης υπάρχει η δυ­νατότητα να βοηθήσετε στα προγράμματα τους προ­σφέροντας εθελοντική εργασία