Οι Πύργοι της Μάνης , Λακωνική Μάνη: Στα χρώματα της άνοιξης
Η Μάνη αποτελεί ένα χώρο με απίστευτο ιστορικό ενδιαφέρον.
Από τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς της Πελοποννήσου, οι 98 βρίσκονται στη Μάνη, που φιλοξενεί επίσης 7 κάστρα, εκατοντάδες βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, αλλά και 800 πύργους.
Οι τελευταίοι -σήμα κατατεθέν της περιοχής- προδίδουν το πολυτάραχο παρελθόν της, καθώς προέκυψαν τόσο από την ανάγκη απόκρουσης των πειρατών και άλλων εισβολέων, όσο και από τη λειτουργία του ίδιου του κοινωνικού συστήματος που για αιώνες χαρακτήριζε την περιοχή.
Κάθε πύργος προστάτευε είτε μια οικογένεια, είτε ένα ολόκληρο σόι, που συνήθως έμενε στα γύρω σπίτια. Το κακό είναι ότι καμιά φορά ο πύργος δεν προστάτευε την οικογένεια από τον κατακτητή, αλλά από άλλη ή άλλες οικογένειες, καθώς η λέξη βεντέτα (για την ακρίβεια: ο γδικιωμός) δεν ήταν άγνωστη στον Μανιάτη. Η ανατίναξη του πύργου μιας οικογένειας από τα μέλη κάποιας «εχθρικής» οικογένειας ήταν γενικά κάτι που δεν ήταν ασυνήθιστο την εποχή εκείνη!
Το ύψος των πύργων, που περιλαμβάνουν έως και 5 ορόφους, μπορούσε να φτάσει ακόμα και τα 20 μέτρα, δείχνοντας ταυτόχρονα το ειδικό βάρος της οικογένειας στην τοπική κοινωνία.
Για το λόγο αυτό μια οικογένεια συχνά εμπόδιζε μια άλλη οικογένεια να χτίσει πύργο ψηλότερο από το δικό της. Ανάλογα με το εμβαδόν τους οι πύργοι μπορούσαν να αποτελούν ταυτόχρονα οχυρό και σπίτι ή να είναι μόνο το οχυρωμένο τμήμα μιας κατοικίας, με τον βασικό χώρο διαμονής να βρίσκεται σε διπλανό κτίσμα.
Η κατασκευή των πύργων ήταν αρκετά μελετημένη, αφού διέθεταν πολεμίστρες, ζεματίστρες και, στις γωνίες, πετρομάχους (επάλξεις), που συνήθως ήταν δύο και βρίσκονταν ο ένας απέναντι από τον άλλο. Σημειώνουμε ότι υπήρχαν καταφύγια σε επιλεγμένα σημεία μέσα στον οικισμό, ενώ ο λαβύρινθος που διέθετε το κτιριακό συγκρότημα κάθε οικογένειας προσέφερε οδό διαφυγής στην άλλη άκρη του μαχαλά.
Πύργοι εξακολουθούσαν να χτίζονται μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, οπότε η κρατική εξουσία άρχισε να αποκτά υπόσταση στην περιοχή, εκτοπίζοντας το πατριαρχικό καθεστώς. Σήμερα, κάποιοι από αυτούς έχουν ανακαινιστεί και έχουν μετατραπεί σε παραδοσιακούς ξενώνες.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΙΚΟΣ ΛΟΥΠΑΚΗΣ
Εφημερίδα Καθημερινή